Diz eklemi vücudun en büyük ve karmaşık eklemlerinden biridir. Yaralanmaya açık olan bu eklemin en sık zarar gören yapılarından biri de menisküslerdir. Menisküs, diz kemiklerinin arasında bulunan kıkırdak benzeri yastıkçıklardır. Yukarıdan binen yükün aşağıya doğru rahat dağılımını sağlarlar ve eklem sıvısının dağıtılmasını kolaylaştırarak kıkırdağın beslenmesine yardımcı olurlar. Hilal şeklindeki bu yapılar dizin uyluk ve kaval kemiklerinin birleşim yerlerinde bulunur. Vücudun süspansiyonu görevini görerek şokları absorbe ederler.

Menisküs yaralanmalarının görülme biçimi genç ve yaşlı grup olarak ikiye ayrılmalıdır. Bu iki grupta farklı nedenlerle menisküsler yaralanırken tedavi yöntemleri de bu nedenlere göre, yani gruplara göre belirlenir. Gençlerde görülen menisküs yaralanmaları genellikle aktif sporlarda ya da dizde ters bir hareketin yapılmasıyla oluşur. Yaşlı grupta ise zamanın etkisiyle menisküs elastikiyetinin kaybı ve kıkırdak yapıların yıpranması menisküs yaralanmalarına yol açabilir. Yaralanmalar yırtık tarzında olabildiği gibi ufak dejenerasyon şeklinde de görülebilir. Şişme, kilitlenme ve hareket zorluğuyla baş gösteren menisküs yaralanmalarının, menisküslerin damarlanma özellikleri nedeniyle kendi kendine iyileşmesi pek mümkün değildir.

Menisküs Yırtığının Belirtileri Nelerdir?

Menisküsler zamanla yıprana yıprana ileri yaşlarda yırtılır. Bu yüzden belirtileri yıpranmanın başlamasıyla yavaş yavaş kendini gösterir. Ağrılar, kilitlenme hissi, güvensizlik, takılma hissi bulgulardan bazılarıdır. Özellikle gençlerde görülen travmaya bağlı yırtıklarda ise ani ve şiddetli ağrı hissedilir. Ağrıya şişlik eşlik eder. Dizde güvensizlik (özellikle ön çapraz bağda problem varsa) ve takılma hissi olabilir. Menisküs yırtığının belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz.

• Ağrı,
• Sıvı ya da kan toplanmasına bağlı olarak gelişen şişlik
• Hareket ettirmede güçlük,
• Diz bölgesinde kilitlenme,
• Diz ekleminden gelen takılma sesi,

* Eğer menisküs yırtığına çapraz bağ yırtılması da eşlik ediyorsa dizde emniyetsizlik ve boşluk hissi meydana gelir.

Menisküs yırtıkları spor travmalarında meydana geldiyse hemen şişliği almak için soğuk uygulama yapılmalıdır ve hasta dizinin üstüne yük uygulamaması içi değnek yardımıyla yürümelidir.

Menisküs Yırtılmasının Nedenleri Nelerdir?

Sporcu hastalığı olarak da bilinen menisküs yırtıkları, kişinin ani yön değiştirmesi, aniden durması sırasında meydana gelebilir.

İlerleyen yaş nedeniyle menisküsler sağlamlığını ve dayanıklılığını yitirerek dejenere olurlar ve yırtılmaları kolaylaşır. Basit bir çömelme ya da takılma sonucunda menisküs yırtığı oluşabilir.

Menisküs Yırtığı Tanısı Nasıl Konulur?

Öncelikle ayrıntılı bir fizik muayene gerekmektedir. Şikayetler detaylı olarak anlatılarak tanının doğru konulması sağlanır. Doktor muayene esnasında nasıl sakatlanıldığını ve ağrının şiddeti konusunda size sorular sorabilir. Oturup kalkmanızı ya da dizinizi eğip bükmenizi isteyebilir. Bunların yanı sıra net tanının konması için MR yöntemine başvurulabilir.

Menisküs yırtığının uzunluğu ya da büyüklüğü  menisküs tamiri sonrası dengeyi etkileyen önemli bir faktördür. Genel olarak 1cm’den küçük yırtıklar stabil (dengeli) olarak değerlendirilir ve çoğu zaman tamire gerek duyulmaz. Genç hastaların menisküslerinin daha etkili bir iyileşme tepkisi olduğundan menisküs onarımları daha fazla genç hastalarda tercih edilir. 40 yaş üstündeki hastaların dejenerasyona daha yatkın olması nedeniyle menisküs tamiri sonrası doku iyileşmeleri daha zordur ve tekrar yırtıkla karşılaşılabilir.

Menisküs Ameliyatı

Günümüzde menisküs ameliyatı artroskopik yöntem ile yapılır. Artroskopi kapalı ameliyat yöntemidir. Açık ameliyattaki gibi büyük kesiler yerine 0,5 cm’lik deliklerden girilerek kamera yardımıyla görüntüleme ve tedavi sağlanır. Dizde yapılacak küçük bir kesi ile hasar görmüş menisküs kamera ile incelenerek onarılır ya da onarıma uygun değilse hasarlı bölge alınır. Operasyon onarım içeriyorsa iyileşme ve rehabilitasyon süreci altı haftayı bulur. Bu süre zarfında operasyon yapılan bölgenin yorulmamasını ve iyileşmesini sağlamak amacıyla değnek yardımıyla yürünmesi gerekir.

Menisküs yırtılmalarının önüne geçmek için diz çevresi kaslarınızı güçlendiren egzersizler yapmak, dizi zorlayan aktivitelerden ve hareketlerden kaçınmak, vücut kitle indeksine uygun kiloda olmak ve spor aktivitelerine başlamadan önce ısınma hareketleri yapmak çok önemlidir.